ලංකාවේ වීදී නාට්‍ය කලාව

වීදි නාට්‍ය යනු අද ලෝකයේ මහා ධාරාවේ නාට්‍ය කලාවට විකල්පයක් වශයෙන් බිහි වු ඉතා තීක්ෂණ නාට්‍ය කලාවකි. මෙම නාට්‍ය කලාව ඉතා හොද සන්නිවේදන මාධ්‍යක්ද වෙයි. ලංකාවේ විදී නාට්‍ය ගැන කතා කිරීමට පළමුව අප ලෝක විදී නාට්‍ය කලාවේ ඉතිහාසය ගැන සලකා බලමු.
ලෝක නාට්‍ය කලා‍වේ ආරභය ලෙස සැලකෙන ග්‍රිසියේ මහා දියෝනීසියා උත්සවයද මුලින්ම විදී නාට්‍යමය ලක්ෂණ වලින් අනූනව පැවතුණි.
දියොනීසස් දෙවියා තුටු කිරීම සදහා මොවුන් පැවැත්වු අභිචාර ක්‍රමය ලොව ප්‍රථම නාට්‍යමය අවස්ථාව ලෙස සලකන අතර එය මුලීන්ම පැවැත් වුයේ වීදියේ ගමන් කරමින්ය. මීට අමතරව ලොව ප්‍රථම නළුවා වන තේස්පීස් ද තැන තැන ගොස් තම නාට්‍යමය ජවනිකා පෙන්වු බව සදහන් වෙයි. මෙයින් ගම්‍ය වන්නේ එහි වීදි නාට්‍යමය ලක්ෂණ අන්තර්ගතව පැවති බවයි.
මධ්‍යකාලීන යුරෝපය දෙසට අවධානය යොමු කලහොත් එහිදි මිස්ටරි නම් නාට්‍ය ප්‍රභේදයක් හමුවේ. එය බයිබලයේ කථා ජනතාව අතරට ගෙන යාම සදහා භාවිත කල අතර මෙම නාට්‍ය පෙන්වුයේ රෝද සහිත ජංගම වේදිකාවක් මතය.
එමෙන්ම ඇල්ජීරියාව ප්‍රංශයට යටත්ව පැවති කාලයේ ඇල්බෙයා කැමූ නැමැත්තා කම්කරුවන්ගේ විමුක්තිය සදහා අරගල කිරිමට කම්කරුවන් සහභාගී කරගෙන විදී නාට්‍ය පෙන්වා ඇත. එමෙන්ම අධිරාජ්‍ය විරෝධි අදහස් උදහස් ජනතාව තෙ ගෙන යාම සදහා වියට්නාම ඇමරිකා යුධ සමයේදි වියට්නාමයේ විදී නාට්‍ය බහුලව භාවිත කරන ලදි.
විවිධ අදහස් පදනම් කරගෙන විදී නාට්‍ය බිහිවන බව අප දනිමු. එනම්,

• දේශපාලන අදහස් ප්‍රචාරණයට
  
• පවතින සමාජ තතත්වයන්ට විරොධය පෑමට
• ආගමික ප්‍රචාරය
• ජනතාව දැනුවත් කිරීම

ආදි කරුණු මෙයට ඇතුලත් වනු ඇත.

70 දශකයේ මුල් භාගයේ ලංකාව තුල විශාල අර්බූද රැසක් හටගන්නා ලදී. එනම් ආහාර හිඟය, දේශපාලන මතවාද දැරීමේ අයිතිය හා අදහස් ප්‍රකාෂ කිරීමේ අයිතිය සීමා කිරීම ආදිය වේ. මෙම සමාජ, දේශපාලන හා ආර්ථික වටපිටාවට විරෝධය පාමින් 1974 ගාමිණි හත්තට්ටුවේගම මහතා ප්‍රමුඛ විවෘත වීදි නාට්‍ය කණ්ඩායම බිහි‍ වේ. ශ්‍රී ලංකේය වීදී නාට්‍ය කළාවේ පියා ලෙස ද මෙතුමා සලකනු ලැබේ.
මෙම විවෘත වීදී නාට්‍ය කණ්ඩායම යම් දේශපාලනික මතිමතාන්තර ජනතාව වෙත ගෙනයෑමේ අරමුණින් ආරම්භ වූ බව සැලකිය හැකිය. 70 දශකයේ මුල් භාගයේ සියලු ලෝ වැසියන් කම්පා කරමින් ලංකාව තුල අමු අමුවේ තරැණ ජීවිත 60 000 පමණ බිලිගත් මහ තරුණ සංහාරයක් ව්‍යාප්ත කිරීම යම් යම් දේශපාලන පක්ෂ විසින් ආරම්භ කරන ලදී. පසුව එහි වරද ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ මත පටවා ඔවුන් අත සෝදා ගෙන පොන්සියුස් පිලාත් චරිතය රඟපාන ලදී.
නමුත් මෙම තත්ත්වයට විරෝධය පලකිරීමක් වශයෙන් මෙම වීදී නාට්‍ය කණ්ඩායම මුල් කාලීනව තම නිර්මාණ කල බව පහත සඳහන් ඔවුන්ගේ නිර්මාණයක ඇතුලත් ගීතයෙන් පැහැදිලි වේ.

ඔබ දුටුවා. මම දුටුවා
ඇසිපිය නොහෙලා ඔබ දුටුවා. මම දුටුවා
අමු අමුවේ ගොඩ ගැසුවා
වල නොදමා පිළිස්සුවා
ඇසිපිය නොහෙලා ඔබ දුටුවා. මම දුටුවා
දැන දැන අපහට නොපෙණි ගියා.......
(ඔබ දුටුවා - ගාමිණි හත්තට්ටුවේගම)

තවද 90 දශකයේ ලංකාව පුරාම වීදී නාට්‍ය සංදර්ශන පවත්වමින් ගමන් කල තවලම විදී නාට්‍ය කණ්ඩායමද මෙහිලා සඳහන් කල යුතුය. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ තුලින් කථා කලේ යුද්ධයේ ඇති නිෂ්ඵල බව හා සාමයේ ඇති වටිනා කමයි. මෙම කණ්ඩායමද ලංකාව තුල යම් ප්‍රසිද්ධියක් ලබාගත් බව ප්‍රකාශ කල යුතුය. නමුත් පසුකාලීනව මෙම තත්ත්වය වෙනස් වී ඔවුන් යම් යම් දේශපාලන පක්ෂ සදහා පක්ෂග්‍රාහි බවක් දැක්වු බව දක්නට ලැබේ.
මීට අමතරව විදී නාට්‍ය කන්ඩායම් රැසක්ම ශ්‍රී ලංකේය වීදී නාට්‍ය කළාවේ පෝෂණය සදහා තම දායකත්වය ලබා දෙමින් විවිධ කෙනෙහිලිකම් ඉවසා දරාගෙන නොසැලි තවමත් ක්ෂෙත්‍රය තුළ රැදි සිටි. ඒ අතර විශේෂයෙන් සදහන් කල යුතු කණ්ඩායම් කිහීපයක් මතුවට සදහන් කරමි.

• කථිකාචාර්ය නන්දන අල්ගේවත්ත මහතා ප්‍රමුඛ දිවැස විදී නාට්‍ය කණ්ඩායම
• කථිකාචාර්ය අජිත් ක්‍රිෂාන්ත සේරම් මහතා ප්‍රමුඛ බිඟුසර විදී නාට්‍ය කණ්ඩායම
• ජයලාල් රෝහණ මහතා ප්‍රමුඛ දිරිය කැදැල්ළ විදී නාට්‍ය කණ්ඩායම
• මූදු රංජිත් සිල්වා මහතා ප්‍රමුඛ ගාලු නඩේ විදී නාට්‍ය කණ්ඩායම
• මීගමූවේ ධාරණ විදී නාට්‍ය කණ්ඩායම

වීදී නාට්‍ය කලාවේ පෝෂණය උදෙසා ඉතා හොඳ නිර්මාණ කරමින් මෙම කණ්ඩායම් වීදී නාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ රැඳී සිටීම අනාගත පරපුරට ඉමහත් ප්‍රයෝජනවත්වේ යැයි මාගේ අදහසයි.
අවසානයේ කීමට යමක් ඇත. මෙය කීමෙන් සිත රිදෙන බව නම් සැබෑය. යහපත් අපේක්ෂාවක් පෙරටු කරගෙන 1974 හත්තට්ටුවේගම රංගධරයා ඇරඹි ලංකා වීදි නාට්‍ය කලාව නිර්මාණ කරුවන් යැයි කියාගන්නා බඩගෝස්තරවාදීන් අතට පත්කරගෙන විවිධ දේශපාලන පක්ෂවල මඩ ගැසීමේ ව්‍යාපාර සඳහාත් දේශපාලන පක්ෂ සඳහා ප්‍රශස්ති ගායනා කිරීමටත් රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවල අප රටට අහිතකර සැඟවුනු අරමුණු ඉටුකර ගැනීමට රුකුල් දෙමිනුත් මෙම කලාව කාබාසිනියා කිරිමට උත්සහ ගන්නා බව නම් නොරහසකි. මෙවුන් මෙම සියල්ල සිදු කරන්නේ මුදලට ගිජුවය. කෙටියෙන් කියතොත් මෙම බඩගෝස්තරවාදී අපේ රටේ වීදී නාට්‍ය කලාව අභිවාරිකාරිකාවකග තත්ත්වයකට පත්කර ඇත. නමුත් සැබැ වීදී නාට්‍ය කරුවා නම් තම ජීවිතය පවා පරදුවට තබමින් සැබෑ ජනතාවාදී වීදී නාට්‍ය කලාව රැකගැනීමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයායි.
ඉඳින් සහෘදය විදී නාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ වර්තමානයේ රැ‍‍ඳෙන පරපුරත් අනාගතයේ බිහිවෙන පරපුරත් වීදී නාට්‍ය කලාවේ සැබැ අරුත හොඳින් තොරා බේරා ගෙන මුදලට වහල් නොවී නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන්නේ නම් එය ඔබටත් මටත් අපේ රටටත් මුළු මහත් වීදී නාට්‍ය කලාවටත් කරන මහඟු සේවයක් වනවාට කිසිම සැකයක් නැත.